Ulft, Netherlands

Boek met wel heel bijzondere (en lugubere) recepten gepresenteerd in ’s-Heerenberg

Foto: REGIO8
Tegenover de plek waar de bekende ’s-Heerenbergse heks Mechteld ten Ham woonde, werd zaterdagmiddag het eerste exemplaar van De beproefde remediën van Christina Poppinck aan burgemeester Harry de Vries overhandigd. Haar beruchte recepten zijn nu, vierhonderd jaar later, gebundeld in een boek.
Bart Sollman | 17 maart 2025 16:22 | Aangepast op 17 maart 2025 16:22
“Recept tegen een breuk. Men neme een levende mol en stopt deze in een koperen buis. Men voegt zout toe en legt deze in een kolenvuur. Als de complete inhoud verpulverd is, smeert men deze op de breuk”, leest een dame in middeleeuwse kleding voor uit het boek. Het is één van de vele recepten die de aanwezigen in de trouwzaal van de stad doen gruwelen. Tien jaar geleden begonnen Mirjam van Velzen en transcribent/vertaler Dineke van Krimpen aan het boek, dat gebaseerd is op een manuscript van de uit Emmerik afkomstige Christina Poppinck.

Het medische receptenboek van Poppinck staat bij het Regionaal Archief in Zutphen al jaren bekend als het 'heksenboek'. Dit is dan ook één van de redenen om het boek in ’s-Heerenberg te presenteren. De Montferlandse stad staat bekend om één heks: Mechteld ten Ham. Christina en Mechteld verschilden niet zoveel van elkaar. Ze leefden beiden ten tijde van de Tachtigjarige Oorlog en werden geboren op hemelsbreed zo’n tien kilometer afstand van elkaar: ’s-Heerenberg en Emmerik. Toch is Mechteld op de brandstapel beland, terwijl Christina juist furore maakte met haar ‘heksenrecepten’. Het grote verschil? Stand en vermogen. Waar de Emmerikse tot de elite van Europa behoorde, was Mechteld een gewone vrouw van het volk.

Sterke vrouw
Waarom krijgt juist deze Christina Poppinck zoveel jaar na haar dood erkenning? “Ze was een hele sterke, intelligente en zelfstandige vrouw. Echt een boegbeeld voor die tijd”, zegt schrijver Van Velzen. Ze had nog een flinke kluif aan het samenstellen van het boek. Lange tijd had ze bijvoorbeeld geen afbeelding van Christina. “Die vond ik toen ik op een zaterdagavond op de bank haar naam aan het googelen was. Ineens zag ik een portretje van haar op de website van een museum. Ik twijfelde eerst nog of het de juiste was, maar toen zag ik dat haar lijfspreuk erboven stond. Dat was echt een mooi moment”, zegt ze.

‘Fijn dat ze een podium krijgt’
De eerste twee boeken werden door de schrijver overhandigd aan burgemeester De Vries van Montferland en aan ‘ontgrenzer’ Christa van Dee van de fictieve gemeente EMOJI (Emmerik, Oude IJsselstreek en Montferland). De Vries: “Mechteld ten Ham kent iedereen, maar ik moet eerlijk bekennen dat ik Christina Poppinck van tevoren even moest opzoeken. Wat fijn dat zij nu ook dit podium krijgt.” Na de presentatie kregen de gasten de gelegenheid om één van de recepten uit het boek te proeven. Deze koekjes liet de afzwaaiende burgervader echter aan zich voorbijgaan. “Ik ben bijna met pensioen, dat hoop ik nog wel te halen”, zegt hij met een knipoog.

Lees ook

Twee personen aangehouden na politieachtervolging in Doetinchem

Twee personen zijn dinsdagmorgen na een politieachtervolging aangehouden in Doetinchem op verdenking...

Informatieavond in Borculo over incident met gifwolk, vragen in Lochem

De inwoners van Borculo en omgeving worden nog bijgepraat over het incident bij Friesland Campina op...

Het mag van de burgemeester constructiever en zakelijker in de Lochemse raadszaal

ACHTERGROND / Eén zwaluw maakt nog geen zomer. Het is een cliché dat opgeld doet voor de gemeenteraa...

Bakoven van aardappelverwerker Aviko in Steenderen afgebrand

Een bakoven van aardappelverwerker Aviko in Steenderen heeft in de nacht van maandag op dinsdag vlam...

Vrouw met breiwerk kijkt op tijdens schorsing debat golfclub: ‘Is het gestopt?’

De aangekondigde schorsing is haar blijkbaar ontgaan. Ze kijkt maandagavond verbaasd op van haar bre...

‘Willem, succes!’ Fractievoorzitter Datema van CDA Lochem verhuist naar Groningen

“Willem, succes!” Dit waren maandagavond de laatste twee woorden die Henk Datema voor de microfoon i...