Ulft, Netherlands

Boek met wel heel bijzondere (en lugubere) recepten gepresenteerd in ’s-Heerenberg

Foto: REGIO8
Tegenover de plek waar de bekende ’s-Heerenbergse heks Mechteld ten Ham woonde, werd zaterdagmiddag het eerste exemplaar van De beproefde remediën van Christina Poppinck aan burgemeester Harry de Vries overhandigd. Haar beruchte recepten zijn nu, vierhonderd jaar later, gebundeld in een boek.
Bart Sollman | 17 maart 2025 16:22 | Aangepast op 17 maart 2025 16:22
“Recept tegen een breuk. Men neme een levende mol en stopt deze in een koperen buis. Men voegt zout toe en legt deze in een kolenvuur. Als de complete inhoud verpulverd is, smeert men deze op de breuk”, leest een dame in middeleeuwse kleding voor uit het boek. Het is één van de vele recepten die de aanwezigen in de trouwzaal van de stad doen gruwelen. Tien jaar geleden begonnen Mirjam van Velzen en transcribent/vertaler Dineke van Krimpen aan het boek, dat gebaseerd is op een manuscript van de uit Emmerik afkomstige Christina Poppinck.

Het medische receptenboek van Poppinck staat bij het Regionaal Archief in Zutphen al jaren bekend als het 'heksenboek'. Dit is dan ook één van de redenen om het boek in ’s-Heerenberg te presenteren. De Montferlandse stad staat bekend om één heks: Mechteld ten Ham. Christina en Mechteld verschilden niet zoveel van elkaar. Ze leefden beiden ten tijde van de Tachtigjarige Oorlog en werden geboren op hemelsbreed zo’n tien kilometer afstand van elkaar: ’s-Heerenberg en Emmerik. Toch is Mechteld op de brandstapel beland, terwijl Christina juist furore maakte met haar ‘heksenrecepten’. Het grote verschil? Stand en vermogen. Waar de Emmerikse tot de elite van Europa behoorde, was Mechteld een gewone vrouw van het volk.

Sterke vrouw
Waarom krijgt juist deze Christina Poppinck zoveel jaar na haar dood erkenning? “Ze was een hele sterke, intelligente en zelfstandige vrouw. Echt een boegbeeld voor die tijd”, zegt schrijver Van Velzen. Ze had nog een flinke kluif aan het samenstellen van het boek. Lange tijd had ze bijvoorbeeld geen afbeelding van Christina. “Die vond ik toen ik op een zaterdagavond op de bank haar naam aan het googelen was. Ineens zag ik een portretje van haar op de website van een museum. Ik twijfelde eerst nog of het de juiste was, maar toen zag ik dat haar lijfspreuk erboven stond. Dat was echt een mooi moment”, zegt ze.

‘Fijn dat ze een podium krijgt’
De eerste twee boeken werden door de schrijver overhandigd aan burgemeester De Vries van Montferland en aan ‘ontgrenzer’ Christa van Dee van de fictieve gemeente EMOJI (Emmerik, Oude IJsselstreek en Montferland). De Vries: “Mechteld ten Ham kent iedereen, maar ik moet eerlijk bekennen dat ik Christina Poppinck van tevoren even moest opzoeken. Wat fijn dat zij nu ook dit podium krijgt.” Na de presentatie kregen de gasten de gelegenheid om één van de recepten uit het boek te proeven. Deze koekjes liet de afzwaaiende burgervader echter aan zich voorbijgaan. “Ik ben bijna met pensioen, dat hoop ik nog wel te halen”, zegt hij met een knipoog.

Lees ook

Nieuw festival net over de Duitse grens gaat culinaire hoogstandjes bieden

‘Mooiage’ heet het nieuw georganiseerde foodfestival waar ook Duitse en ook Nederlandse muziekarties...

Inwoners van Hummelo kunnen voor het eerst 'hun' kerktoren beklimmen

Inwoners van Hummelo en andere geïnteresseerden konden donderdag de meer dan honderdvijftig jaar oud...

Raad Lochem stemt in met voorstel om woningsplitsing mogelijk te maken

Woningen in Lochem kunnen voortaan gesplitst en gedeeld worden. De gemeenteraad ging dinsdag unaniem...

Man raakt bekneld bij eenzijdig ongeval op N18 bij Harreveld

Bij een eenzijdig ongeval nabij Harreveld op de N18 is donderdagochtend een persoon gewond geraakt. ...

Water drinken gestimuleerd in de Achterhoek: ‘Ik gun het iedereen dat zij lekker in hun vel zitten’

Van 10 juni tot en met 16 juni is het de Achterhoekse Waterweek. Deze actieweek wordt voor het eerst...

Gemeente Montferland sluit grens Beek voorlopig niet meer af: ‘We gaan eerst evalueren’

Nu de grenswegen tussen Beek en Elten weer open zijn kan de gemeente Montferland terugkijken. Om na ...