Ulft, Netherlands

Dijkgraaf Hein Pieper wijst voor aanpak overstromingen op belang van goede afstemming met Duitsland

Hein Pieper. REGIO8
Droogte, watertekort, te nat, overstromingen en de waterkwaliteit. Waterschappen kunnen de watercrisissen door klimaatverandering en vervuilingen alleen beheersbaar maken door een goede omgang met andere landen in Europa. Zeker in het stroomgebied van de Rijn en de IJssel is Waterschap Rijn & IJssel aangewezen op een goede samenwerking met de Duitsers. Politieke besluiten en elke maatregel die ze daar nemen, hebben direct gevolgen voor de Achterhoek en de Liemers.
Domien Esselink | Redactie REGIO8 | Eveline Zuurbier | 17 september 2024 13:12 | Aangepast op 17 september 2024 13:12
Overstromingen door hevige regenval in Midden- en Oost-Europa beheersen momenteel het nieuws. De berichten over de overstromingen in Limburg van drie jaar geleden liggen nog vers in het geheugen. Overstromingen na hoosbuien in de Achterhoek in 2010. Een sproeiverbod voor de landbouw en dringende oproepen korter te douchen in 2018. Pfas-vervuilingen en boeren die dit voorjaar hun akkers niet op tijd konden inzaaien door langdurige regenval met hevige buien. De voorbeelden zijn legio. Dijkgraaf Hein Pieper presenteerde vrijdag hoe zijn waterschap dat aanpakt. “De uitdagingen worden steeds groter”, stelt hij.

Colombia
Colombianen en vertegenwoordigers van andere waterschappen waren in Doetinchem bij elkaar om over samenwerking tussen landen en verschillende bevolkingsgroepen, zoals in een groot land als Colombia het geval is, te praten. Colombia is een land van weersextremen. En Nederland is het enige land in de wereld dat waterschappen heeft die in water investeert. Tussen beide landen vond een uitwisseling van kennis en ervaringen plaats.

Pieper: “Stel dat waterschappen onvoldoende investeren in dijken, wij onvoldoende rekening houden met water bij het bouwen van onze huizen, dan gaan verzekeringen waterschades niet meer vergoeden. Je kan het ook zo zien: als de regering het niet meer doet, dan doet de markt het. In Engeland keren verzekeringen maximaal twee keer uit bij schades door overstromingen.”

‘Goed samenwerken’
En wat gebeurt er als ze aan de andere kant van de grens dat niet doen en hier wel? “Om goed te kunnen reageren op klimaatverandering zijn techniek en geld niet direct het probleem, maar vormt goed samenwerken de grootste uitdaging om de verschillen te overbruggen”, zegt Pieper. “En de omgang met de Duitsers is eigenlijk heel goed. Ik ben de enige dijkgraaf-bestuurder in de wereld die mensen met geweren over de landsgrens mag sturen om beverratten en muskusratten te doden om onze dijken te beschermen.”

Een ander voorbeeld is dat hij onlangs nog bij de opening was een vispassage en waterbuffers in Stadlohn, waarvoor Duitsland 40 miljoen euro heeft geïnvesteerd om vissen paargelegenheid te geven. “Rijn & IJssel heeft 36 vistrappen en nu beginnen ook de Duitsers met de aanleg ervan.”

Biodiversiteit is ook een steeds belangrijker issue geworden. Alleen al dat water langer vast wordt gehouden in de bodem geeft voorbij Winterswijk benedenstrooms veel verlichting.

Een ander voorbeeld waarbij samenwerking met de Duitsers van essentieel belang is, is Dijkring 48. Deze dijk ligt langs de Rijn in Duitsland en de Boven-Rijn en het Pannerdensch Kanaal in Nederland. 53 kilometer van de dijk ligt in Nederland en 45 kilometer in Duitsland. Als die dijk doorbreekt, houden ook andere dijkringen het niet en staat de Liemers en het gebied tot aan Doetinchem binnen 48 uur onder water. In het gebied wonen 100.000 mensen met een schade van 30 tot 50 miljard, als Duitsland de ringdijk niet onderhoudt.

Niet pushen
“De Duitsers pushen gaat niet werken, cultuurverschillen blijf je houden. Wat wel werkt is het opbouwen van een vertrouwensband”, vertelt Pieper. “We helpen de Duitsers bijvoorbeeld met zandzakken mocht dat nodig zijn.”

Daarnaast stimuleert de Kader Richtlijn Water (KWR) die in 2027 gaat gelden, tot een goede onderlinge samenwerking. “We verstaan elkaar goed, mede door het dialect. Wat het lastig maakt is een andere inrichting van overheden en het overleg met partijen die net weer andere bevoegdheden en verantwoordelijkheden hebben. Hoe vind je aan weerszijden van de grens de goede partijen om afspraken te maken? Een Duits ministerie zal niet met een Nederlands waterschap praten. We schakelen dan via ons ministerie in Den Haag. Projectmatig kunnen we direct schakelen.”

Hulpmiddel
Sinds de overstromingen in 2010 heeft Rijn & IJssel samen met Vechtstromen twee Duitsers in dienst genomen. Sindsdien heeft de samenwerking snel gestalte gekregen. “Ons bureautje is een voorbeeld voor heel Europa.”

De twee waterschappen werken samen met vier Kreisen en Kreisbezirk Münster (vergelijkbaar met een provincie). De deelstaat Nordrhein-Westfalen heeft een waterplan met zeven punten opgesteld en de zeven samenwerkende partijen hebben een monitoringsprogramma opgesteld.

“Dat is een hulpmiddel om goed te kunnen samenwerken”, legt Pieper uit. “Nederland heeft waterschappen die zelfstandig belasting heffen voor de waterwerken. In Duitsland is dat niet en is geld afhankelijk van de besluiten in Berlijn en in Düsseldorf. Belastinggeld kan daar ook naar gezondheidszorg of onderwijs gaan. Het verschil hebben we na een hoosbui drie jaar geleden in Rheinland gemerkt: Duitsland had 40 miljard euro schade en 80 dodelijke slachtoffers, en wij nog geen 1 miljard euro en geen dodelijke slachtoffers in Limburg.”

‘Afvoerputje Europa’
Duitsland zet grote stappen betreft KRW. In 2027 moet elke sloot, rivier en beek in heel Europa voldoen aan de Europese kaderrichtlijn water (KRW). De kans is klein dat Nederland die norm op tijd gaat halen. “De waterkwaliteit in Europa is heel slecht. De landbouw, grote industrie en heel veel medicijnen waardoor het geslacht van vissen verandert. Bovenstrooms wordt er nog veel geloosd en daar heeft Nederland benedenstrooms last van. We zijn het afvoerputje van Europa.”

Wederzijdse afstemming
KRW heeft een gezamenlijk Europees doel en dat is de kwaliteit van het water terug te brengen. Dat gebeurt door de vervuiling te stoppen en de biodiversiteit in de stroomgebieden terug te brengen. “We zijn nu op het niveau gekomen van wederzijdse afstemming”, zegt Hein Pieper. Een volgende stap is dat de waterschappen investeringen kunnen doen in Duitsland die ten goede komen van Nederland”, zegt de dijkgraaf. “Die zijn eenvoudiger en goedkoper te doen, dan hier alles op alles te zetten om vervuilingen op te lossen, de risico’s in te perken en rampen te bestrijden.”

Meest gelezen

Hond overlijdt na ongeluk bij een lift in Doetinchem

Redactie REGIO8 | 10 okt 2024 15:01

Lees ook

Kop-staartaanrijding veroorzaakt veel verkeershinder op afrit snelweg Didam

Bij een kop-staartaanrijding op de afrit van de snelweg nabij Didam zijn geen gewonden gevallen. Doo...

Heinoos, Welling en Kerkhof strijden voor de Gelderse Kleiroze

Achterhoekse dialectmuzikanten strijden 10 november voor de felbegeerde prijs van de Gelderse Kleiro...

Internationale wielertop geniet van Achterhoeks landschap

De Achterhoek, en dan Doetinchem in het bijzonder, was zaterdag het decor van de vijfde etappe van d...

Weinig hinder door Duitse grenscontroles: Transporteurs opgelucht

Sinds Duitsland op 16 september grenscontroles invoerden hebben mensen in het grensgebied er weinig ...

De Graafschap laat punten liggen op bezoek bij Telstar

De Graafschap heeft op bezoek bij Telstar de uitwedstrijd in Velsen-Zuid met 2-2 gelijkgespeeld. De ...

Weerboer Gerrit Vossers voorspelt een droog weekend, met kans op bewolking

Gerrit Vossers neemt iedere vrijdag voor De Gelderlander en REGIO8 de weersvoorspellingen voor het w...